Arıların enteresan çiftleşme ritüeli! Meğerse yeni bir kraliçe doğunca bakın neler oluyormuş

Arılar küçük beyinlerine karşın gösterdikleri zekaları, çalışkanlıkları ve bal üretimleri ile tabiatın en özel canlıları. Arıların gizemlerinden birisi de matematiksel maharetleri olmuştur. Dünyada bizden daha eski olan arılar, tabiatın en bedelli halkası. Arılar olmasa masamızda olan ekmekten domatese, patatesten elmaya kadar hiç bir yiyecek olmazdı. O yüzdendir ki arılar yok olması kıyametin ve insanlığın sonu olarak görülür. Pekala bir arının ömrü ne kadar, o ömürde bir arı ne kadar bal yapar, neden petekleri altıgen olarak tasarlar biliyor musunuz? O gördüğünüz kovanların içinde büyülü bir dünyaları var. Çiftleşmeleri de taht darbeleri de sıradışı. Arıların sırları sizi büyüleyecek:

Önce arıların matematik zekasının en değerli ögesi olan petekleriyle başlayalım. Arıların petekleri yuvarlak, kare değil de neden altıgendir biliyor musunuz? Aslında yuvarlak köşesiz bir mesken inşa etmek altıgen inşa etmekten çok daha kolaydır. Örneğin kuşların yuvaları da bu sebeple daireseldir. Pekala arılar neden kolay yolu seçmemiz dersiniz… Onların petekleri altıgen zira, altıgen en az balmumu harcayarak en sıkı paketin yapılmasının en verimli yoludur. Buna matematikte bal peteği sanısı ismi verilir. Arıların peteklerinin altıgen yapısı için İskenderiyeli Pappu “ilahi bir simetri hissine sahipler” demiştir.

Önce arıların matematik zekasının en değerli ögesi olan petekleriyle başlayalım. Arıların petekleri yuvarlak, kare değil de neden altıgendir biliyor musunuz? Aslında yuvarlak köşesiz bir konut inşa etmek altıgen inşa etmekten çok daha kolaydır. Örneğin kuşların yuvaları da bu sebeple daireseldir. Pekala arılar neden kolay yolu seçmemiz dersiniz… Onların petekleri altıgen zira, altıgen en az balmumu harcayarak en sıkı paketin yapılmasının en verimli yoludur. Buna matematikte bal peteği sanısı ismi verilir. Arıların peteklerinin altıgen yapısı için İskenderiyeli Pappu “ilahi bir simetri hissine sahipler” demiştir.

Bakıcı arıların salgıladığı “arı sütü” ile beslenen larvaların kraliçe arıya dönüştüğü, çiçektozu ve bal karışımı (“arı yemi”) ile beslenenlerin ise emekçi arı olarak geliştiği biliniyordu. Birçok araştırmacı arı sütünde bulunan hususların kraliçe arı gelişiminde rol oynadığını düşünüyordu. Yeni bir çalışmada ise emekçi arıların beslendiği arı yeminin içindeki bitkisel RNAların, bilhassa de mikroRNAların* (miRNA) emekçi arıların gelişimini denetim ettiği ve gelişimlerinde gecikmelere sebep olduğu görüldü.

Kraliçe arının çiftleşmesi

Kraliçe arı bir koloniyi ayakta tutan en değerli canlıdır. Kraliçe arının yumurta atması için daha öncesinden bir erkek arı ile çiftleşmesi gerekmektedir. Çiftleşen kraliçe arı ise ortalama 4-5 yıl yumurta atmaktadır. Kraliçe arı bir arı kovanının annesidir şayet anne yoksa yavruları dağılır ve söner sarfiyat. Personel arılar kraliçe arının kovan içindeki aktifliğine bağlı olarak çalışırlar. Şayet kraliçe arı kovan içinde hareketli ve verimli ise öbür emekçi arılarda ona bakarak daha fazla çalışır ve tabiattan daha fazla bal ve yiyecek getirmeye çalışır.

Kovan içerisinde kraliçe arı yaşlı ve yumurta atmıyorsa emekçi arılar yeni ana arının oluşması için çalışmalara başlarlar. Personel arılar yeniden eski kraliçe arının atmış olduğu yumurtalardan rastgele birisine özel ilgi ve ağır arı sütü ile beslediği vakit o gözdeki personel arı daha büyük ve geniş olmaktadır. Bu halde olan arı ise doğduğu vakit kraliçe arı olmaktadır.

Yeni bir kraliçe arı ortaya çıktığında erkek arılar onunla çiftleşmek için peşine düşerler. Ortalama 10-15 erkek arı kıyasıya yarış yaparak en güçlü ve süratli olan erkek arı bu kraliçe arı ile çiftleşir. Çiftleşmeden dönen kraliçe arı kovan önünü gelip erkek arının penisini çıkardıktan sonra kovanın içine girer. Ortalama 2-3 yıl çok verimli bir halde yumurta atar. 5 yıldan sonra ise o da eski ve yaşlı bir kraliçe arı olarak görülmeye başlar. Haliyle de kovanda taht değişimi vakti gelmiş demektir.