Bu lalelerin yalnızca 15 gün ömrü var! Ağrı kesici tesiriyle gündem oldu

Yozgat’ta tabiatıyla yetişen ve her sena mayıs ayının ikinci haftası açılan laleler özellikleriyle gündem oldu. Yalnızca 15 günlük ömrü bulunan bu laleler bu sene tüm güzellikleriyle doğaseverlerle buluşmayı bekliyor.

Dünyada endüstriyel alanda üretimi ve ticareti yapılan, ağrı kesici özelliğinin yanı sıra doğal antioksidan tesire sahip bileşikler içermesiyle de bilinen Yozgat’ta tabiatta resen yetişen Cehrilik lalesi çiçek açtı.

SADECE 15 GÜN ÖMRÜ VAR!

Yozgat’ın Cehrilik yöresine has laleler çiçek açtı. Kentin 8 kilometre kuzeyinde bulunan ve yetiştiği bölgenin ismini alan Cehrilik lalesi, havaların ısınmasıyla bölgeyi renklendirdi. Yozgat’ta mayıs ayının ortalarında çiçek açan ve ömrü yalnızca 15 gün olan Cehrilik lalesinin oluşturduğu görüntüyü görmek isteyen vatandaşlar bölgeye geliyor. Bilhassa fotoğraf sanatkarları ve gazeteciler, oluşan hoş görüntüyü fotoğraflamaya çalışıyor.

Öte yandan, doğal antioksidan tesire sahip bitkinin genetiğinin korunması için de kentte bilimsel çalışma başlatılacak. Şakayık ailesinin bir üyesi olan ve endüstriyel alanda ticareti yapılan yöreye mahsus Cehrilik lalesinin korunması ve gelecekte ne gaye ile kullanılacağının belirlenmesi ismine Yozgat Bozok Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tuğrul Yakupoğlu ve öğretim üyeleri Cehrilik bölgesinde incelemelerde bulundu.

Yörede bizatihi yetişen Cehrilik lalesinin müdafaaya alınması ve çeşidinin devamı için bilimsel çalışmalara başlayacaklarını söyleyen Yozgat Bozok Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tuğrul Yakupoğlu, “Cehrilik lalesi araştırmalarımız sonucunda anladık ki sahiden korunması gereken değerli bir bitki. Ayrıyeten bu bitki yeniden Süs Bitkileri Ana Bilim Kolundaki öğretim elemanımızın çalışma alanına giriyor. Fakülte olarak planlamamız dahilinde bu bitkinin korunması, bu bitkinin üzerinde yapılacak bilimsel çalışmaları ve bilhassa halkta farkındalık noktasındaki yayın faaliyetlerini almış bulunuyoruz” dedi.

“NADİR BİR TÜR”

Şakayıkgiller ailesinin bir üyesi olan Cehrilik lalesinin az çeşitlerden birisi olduğunu belirten Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Yetiştirme ve Islahı Kısmı Araştırma Vazifelisi Dr. Tuğba Kılıç, “Dünyada üretim ve ticareti yapılan en kıymetli çiçekli bitkilerden bir tanesi ve ülkemiz şakayık cinsleri bakımından gen merkezi
pozisyonunda bulunmaktadır. Hasebiyle önemli bir genetik kaynağına sahibiz. Yozgat bölgesinde gördüğümüz ve halk tarafından Cehrilik lalesi olarak adlandırılan
çeşidimiz de yeniden bizim için değerli az tipler ortasında yer alan bir bitki ve korunma muhtaçlığı bulunan bir tıp. Şu anda Türkiye’de bilhassa birçok bölgede yayılış gösteren şakayık çeşitlerine baktığımız vakit yaygın olarak görülen bir tıp olduğunu görüyoruz. Bu bölgeye lokalize olmuş olması nedeniyle, bu bölgenin iklim kaidelerine adapte olmuş olması nedeniyle ender bir cins olduğunu tekrar lisana getirmekte yarar var” dedi.

“GENETİĞİ KORUNMALI”

Doğal antioksidan tesire sahip bileşikler içermesi sebebiyle Cehrilik lalesinin genetiğinin korunması gerektiğini tabir eden Kılıç, “Yalova’da hocalarımız tarafından yapılan araştırmalarda Yozgat vilayetinde bu yayılış gösteren çeşidimizin antioksidan özelliği bakımından tüm şakayıklar ortasında birinci beşte yer aldığı belirlenmiştir. Münasebetiyle çok daha farklı bir değer taşımaktadır. Gelecek kuşaklara bitkinin transferini sağlamak için tıpkı vakitte gelecekte hangi maksada yönelik olarak kullanılacağının belirlenmesine yönelik çalışmalar ve ekonomik kıymetinin ortaya konulmasına yönelik çalışmaların yürütülebilmesi hedefiyle kesinlikle bu genetik kaynağın korunması gerekmektedir” biçiminde konuştu.

“ÖMRÜ YALNIZCA 15 GÜN”

Kılıç, “Yozgat’ta mayıs ve haziran ayları ortasında yılda yalnızca bir sefer çiçek açmakta ve çiçeklenme mühleti de ortalama 15 gün sürmektedir. Bu devirde yöre halkı bilhassa bitkiyi daha rahat tanıdıkları için söküm süreçleri de çok daha ağır olarak gerçekleştiriliyor. Münasebetiyle bitkinin sökümünü engellemek için caydırıcı cezaların yanında kesinlikle halka da bu bitkinin ehemmiyetini aktarmak, kıymetini anlatmak ve gelecekte kullanım yollarını benimseterek açıklayabilmek ve muhafaza altına almak çok daha tesirli bir yol olarak görünüyor. Bu noktada da Ziraat Fakültesi olarak elimizden gelen her türlü dayanağı ve yolu izleyeceğiz” diye konuştu.

“AĞRI KESİCİ ÖZELLİĞİ VAR”

Bitkinin endüstriyel alanda kullanımının yaygın olduğunu vurgulayan Kılıç şunları söyledi:
“Şakayık aslında çok eski yıllardan beri kullanılabilen bir bitki. Bu ortada besin olarak da kullanılıyor. Kurutulmuş ya da taze olarak doğal bir halde kullanılabiliyor. Koku kaynağı olması nedeniyle parfümlerde, sabunlarda, deodorantlarda çok yaygın olarak ve kolonya imalinde kullanılıyor. Birebir vakitte tohumları kolye imalinde kullanılıyor. Aslında çok yaygın bir kullanım alanı var. Tıpkı vakitte tıbbi bir bitki olması nedeniyle antioksidan özellikleri yanında antienflamatuar olmasının yanında ağrı kesicisi özelliğiyle de çok yaygın olarak kullanılıyor.”

EK BİLGİ: Şifa arayanlar, bu bitkiyi çiğneyerek yahut kurutup çayını yaparak tüketiyor.